Hiperrealizm

Sztuka współczesna to różnorodność form i dokładność w każdym calu. Artyści chcieli zapewnić swoim odbiorcom jak najwięcej doznań jednocześnie. Dlatego też na przestrzeni XX wieku rozwinęły się bardzo różne kierunki w sztuce, które miały zaspokajać inne gusta. Przykładem takiego kierunku jest hiperrealizm zwany też superrealizm oraz fotorealizmem.

Jak sama nazwa wskazuje, wszystkie dzieła tego nurtu miały za zadanie jak najlepiej oddać rzeczywistość, być niczym fotografia na płótnie. Termin hiperrealizmu po raz pierwszy został użyty przez Daniela Abadie, który określił tak twórczość amerykańskich artystów. To właśnie Stany Zjednoczone są kolebką tego nurtu. Pierwsze obrazy, będące odtworzeniem fotografii powstały w 1965 roku. Bardzo ważnym wydarzeniem w historii hiperrealizmu była wystawa „documenta” w Kassel w Niemczech. Miało to miejsce w 1972 roku, wówczas hiperrealizm stał się popularny również w Europie.

Hiperrealizm

Malarze hiperrealizmu, podobnie jak przedstawiciele pop-artu, chcieli, aby ich dzieła pokazywały świat dokładnie takim, jakim jest, bez fikcji i abstrakcji. Nic więc dziwnego, że inspiracji poszukiwano w życiu codziennym, a w gronie najpopularniejszych tematów  znalazły się zakupy w sklepie, zdjęcia do dokumentów czy ruch uliczny. Pomocny dla wielu artystów był epidiaskop, za pomocą którego można było wykonać „rzut” fotografii, by jeszcze lepiej ją odwzorować na płótnie. Malowanie według wyświetlanego zdjęcia wymagało od artysty ogromnej precyzji i skupienia. Jednak zdaniem niektórych krytyków odbierało to „duszę obrazu”, będąc pewnego rodzaju produkcją gotowych form malarskich. Jednym z największych przedstawicieli hiperrealizmu był Richard Estes, autor dzieła Foodshop z 1967 roku. Obraz wykonano niezwykłą techniką, ponieważ całość tworzyły maleńkie plamki. Był to ukłon w stronę twórczości neoimpresjonistów. Jednak hiperrealiści nie przywiązywali uwagi do kolorów, dla nich najważniejsze było pokazywanie prawdy. W tym celu niektórzy twórcy porzucili farby olejne na rzecz akwareli, bo dzięki nim lepiej można było namalować detale.

Amman, teoretyk sztuki wyznaczył 6 kryteriów superrealizmu: wzorowanie się na fotografii, kompozycja na bazie rzutu, odrzucenie indywidualności artystycznej, precyzja rysunku, tematyka dnia codziennego oraz traktowanie zdjęcia jako bazy całego dzieła. Wśród malarzy hiperrealistycznych warto wymienić Dona Eddy'ego oraz Davida Parrisha, którzy tworzyli obrazy o tematyce samochodowej, malując zderzaki lub karoserię. Natomiast Chuck Close malował na płótnie mocno powiększone, czarno-białe zdjęcia paszportowe. Hiperrealizm to przeciwieństwo suprematyzmu i minimal artu, gdzie obrazy miały w minimalny sposób przedstawiać dane zjawisko lub obiekt bez charakterystycznych detali i wyszukanych technik malarskich. Obecnie niektóre dzieła hiperrealistów można zobaczyć w galeriach sztuki, ale traktowane są one raczej jako uzupełnienie wystawy.

Hiperrealizm to przede wszystkim malarstwo, ale pojawiło się też kilka rzeźb w tym właśnie stylu. Do najważniejszych rzeźbiarzy superrealizmu zalicza się Duane Hansona oraz Rona Mueck.