Inne artykuły

Ekspresjonizm abstrakcyjny

Artyści, którzy zamiast tradycyjnych form rysunku dany obiekt obrazowali za pomocą plam lub niesymetrycznych linii nazywani byli abstrakcjonistami. Ten współczesny nurt w sztuce charakteryzował się eliminacją jakichkolwiek odniesień do rzeczywistości. Abstrakcjonizm na całym świecie rozwijał się osobno.

Ruchem, o wyjątkowym silnym znaczeniu była szkoła nowojorska, czyli ekspresjonizm abstrakcyjny. Nurt ten upowszechnił się w latach czterdziestych, wprowadzając Stany Zjednoczone do świata sztuki współczesnej. Terminu ekspresjonizm abstrakcyjny po raz pierwszy użył krytyk Robert Coates w 1946 roku. Stany Zjednoczone były miejscem ucieczki artystów przed niemieckim reżimem. Do Nowego Jorku i innych amerykańskich miast od początku lat czterdziestych przybywali malarze, rzeźbiarze, poeci i muzycy. W USA zamieszkali m.in. Max Ernst, André Breton, Fernand Léger, Piet Mondrian, Marc Chagall, André Masson, Marcel Duchamp, którzy przyczynili się do powstania nowego kierunku w sztuce współczesnej.

abstrakcja

Podłoża ekspresjonizmu abstrakcyjnego szukać należy w surrealizmie, gdzie artyści w spontaniczny sposób wyrażali emocje poprzez sztukę. Przykładem są obrazy Jacksona Pollocka, który dzieła wykonał techniką kapania farby na płótno rozłożone na podłodze. Szkoła nowojorska to połączenie elementów futuryzmu oraz kubizmu z działalnością niemieckich ekspresjonistów, którzy cenili sobie głębię i wyraz artystyczny. Abstrakcyjni ekspresjoniści byli zbuntowani i cenili narodowe wartości. Kierunek można jeszcze podzielić na dwa odrębne nurty. Pierwszy to action painting, czyli sztuka akcji, gdzie przypadkowość rządzi procesem twórczym, a artysta działa odruchowo dając się ponieść emocjom. Dzieła action-art tworzyli m.in. Jackson Pollock i Willem de Kooning. Natomiast drugi nurt nierozerwalnie łączył się z kolorem, mowa o color field painting, czyli malarstwie barwnych płaszczyzn. To właśnie określona barwa ma przekazać odpowiednie emocji, a cały proces powstaje pod ścisłą kontrolą artysty. Wśród przedstawicieli tego nurtu należy wymienić: Marka Rothko, Clyfforda Stilla i Barnetta Newmana.

Powyższe opisy świadczą o niejednorodności tego ruchu artystycznego, jednakże wszyscy abstrakcyjni ekspresjoniści lubowali się w wielkich płótnach oraz całościowej kompozycji bez centralnego obiektu. Ekspresjonizm abstrakcyjny zaprezentował całemu światu, że amerykańska sztuka jest dynamiczna i bardzo kreatywna, ale wymaga rozwoju estetycznego, nad którym pracowano w kolejnych latach. Ekspresjonizm abstrakcyjny rozwinął się również w Europie, szczególnie zauważalny był w latach pięćdziesiątych w Paryżu, gdzie promował go kanadyjski malarz, Jean-Paul Riopelle. Dekadę później nurt został wyparty przez kolejne kierunki sztuki współczesnej – pop art oraz minimalizm. Niemniej artyści tacy jak Helen Frankenthaler, Arshile Gorky, Adolph Gottlieb, Philip Guston, Hans Hoffmann czy Barnett Newman kontynuowali swoją przygodę z abstrakcyjnym ekspresjonizmem.